“Wat neem je mee naar huis?” vroeg de gastenbroeder aan het einde van een stille week in het klooster. Ik weet niet meer wat ik gezegd heb. Maar thuis ontdekte ik wat ik mee naar huis genomen heb. Bewustwording. Ik ben me hard bewust dat stilte zo ontzettend kwetsbaar en vluchtig kan zijn. En ik ben me ook bewust dat je er zelf voor kunt kiezen om stilte in je leven wel of geen ruimte te geven.
Ontladen en ontspannen in stilte
Al meer dan tien jaar ben ik regelmatig een paar dagen te gast in het gastenhuis van Abdij O.L.V. van Koningshoeven in Berkel-Enschot. Die dagen in stilte (de ene keer stiller dan de andere) zijn een belangrijk onderdeel van mijn leven geworden. Daar ontlaad ik, ontspan ik. Ik mag er zijn zonder uitleg, zonder woorden, zonder prestaties. Het is een plek waar ik veel heb gelachen, maar ook intens verdrietig was. Er waren ontmoetingen zonder woorden en er werden diepe vriendschappen geboren.
Tijdens de coronacrisis zat er ineens anderhalf jaar tussen mijn retraites. En ik miste die stille onderhoudstijd. Gelukkig is stilte niet alleen in een klooster te vinden. Mijn wandelingen in het bos zijn evengoed ontspannen en inspirerend. Ook daar kan ik in de stilte zijn, mijzelf ontmoeten en me onderdeel weten van Gods goede schepping. Maar wandelen is voor mij vaak onderdeel van mijn werk. Buiten de coachwandelingen om schiet mijn eigen persoonlijke wandeltijd er wel eens bij in. Het is hoe het gaat en geeft eens te meer aan hoe kwetsbaar die eigen stille tijd kan zijn.
Veilig herademen
Het was op de tweede dag van die retraiteweek dat ik verschil begon te bemerken. En het verraste me. Ik merkte hoe mijn hartslag rustiger werd, mijn spieren ontspanden. Hoe mijn ademhaling steeds dieper mijn lijf in ging. Door die verandering ontdekte ik pas dat ik de rust en stilte meer gemist had, harder nodig had, dan ik me realiseerde. Blijkbaar was ik toch te druk geweest, hoewel ik bewust regelmatig tijd vrij maak voor mijzelf. Ik hield spanning vast in mijn lijf. Mijn ademhaling was oppervlakkig, kwam niet aan in mijn buik. En ineens was dat anders. De stilte viel als een deken over mij heen en gaf me warme ontspanning.
Het is niet alleen de stilte die helend werkt. Ook het gevoel van veiligheid binnen de muren van de abdij. Letterlijk ommuurd en daarom beschermd. En de wetenschap dat je er volop mens mag zijn. Met al je vragen, zorgen, worstelingen, eigenaardigheden en verlangens. Je hoeft je niet anders voor te doen. Gedurende de week ontmoette ik opnieuw mijzelf en leerde ik mijzelf naar lichaam en ziel weer te aanvaarden.
Rusten in Gods aanwezigheid
We zijn allemaal wel eens ontevreden of onzeker. Balen van een actie of uitspraak. Zien onze eigen tekortkomingen en dekken die soms liever toe. En toch, wanneer je jezelf aankijkt en accepteert dat het niet alleen maar mooi en goed is, dan kan dat zoveel ruimte geven. Het geeft niet dat je niet perfect bent. Het is helemaal oké om intens verdrietig te zijn. Je hoeft je worstelingen niet te verbergen, je hoeft je niet groot te houden. En dat alles maakt je niet minder mens. Integendeel.
De terugkerende gang naar de kapel op het ritme van het klooster helpt daarbij. Herinnerd worden aan de Schepper, je Maker. Aan Degene die zelf de band met de mens heeft hersteld. De God die je liefdevol aankijkt en bij je blijft, wat er ook gebeurt. Hij die naast je wandelt, wanneer het in je stormt. Hij die naast je zit, wanneer de eenzaamheid je overvalt. Tot het moment van zelfacceptatie daar is en je alleen maar rust in zijn aanwezigheid.
Bewust kiezen voor stilte
Dan breekt het moment aan om naar huis te gaan. Het gewone leven neemt weer haar gang en voor je het weet, zit je weer in oude patronen en lijkt de stilte zover weg. Ik hoorde andere groepsleden zeggen, dat ze nu bewust meer tijd voor stilte zouden gaan maken. Ik hoop dat het ze lukt, ik gún hen dat ook echt. Tegelijkertijd weet ik uit ervaring hoe moeilijk dat is als je niet vanaf het eerste begin concrete afspraken met jezelf maakt.
Enorm geïnspireerd en gemotiveerd dook ik thuis achter de computer. Plannen en programma’s uitwerken. Delen van wat ik mocht ontvangen. Tot ik op een avond, nadat ons bezoek vertrokken was, nog een keer naar mijn werkkamer trok en ik mijn man hoorde roepen: “Je gaat nu toch niet meer werken hè?” Ik zat zo lekker in een flow, maar zelfs dat houdt een keer op en dan kun je zomaar ontdekken dat de stilte en rust je weer ontsnapt zijn.
Nu maak ik elke dag weer een wandeling. Alleen, door de natuur. En ik laat anderen voor in de rij bij de kassa, want zij lijken haast te hebben en ik heb toch de tijd? Ik weiger opnieuw mee te doen aan de jachtigheid en wil me blijven oefenen in de rust, de stilte, de aandacht. Ook als alles en iedereen in een razend tempo en met veel kabaal aan mij voorbij trekt. Want échte stilte? Die zit van binnen. Daar ben ik me steeds meer van bewust.
Op Retraite
Zelf eens zo’n retraite uitproberen? Ga mee van 23-26 april naar Abdij Koningshoeven voor de vierdaagse retraite ‘Alleen maar Zijn’.