Een keer in de zoveel tijd wind ik me er weer vreselijk over op. Daarna ebt het weg, tot er een citaat of opmerking langskomt en me er opnieuw bij bepaalt: het vrome wegwuiven van het persoonlijke lijden dat mensen kunnen ervaren.
Ik moet natuurlijk oppassen dat ik nu zelf niet te kort door de bocht ga en alle goedbedoelde opmerkingen van gelovige en betrokken mensen in twijfel trek. Want dat is niet mijn bedoeling. En toch zou ik graag wat meer bedachtzaamheid zien bij het maken van dergelijke opmerkingen. Het kan namelijk meer schade aanrichten dan mensen zich realiseren.
Woord van God?
God zet mensen in om anderen te bereiken. Dat geloof ik van harte en ik heb er ook tal van voorbeelden van gezien. In mijn eigen leven én in dat van anderen. Toch word ik vaak wat wantrouwend en zelfs kriegelig als iemand naar mij toe komt en zegt: “ik heb een woord van God voor jou…”
“Oh ja?” denk ik dan al snel cynisch. En ondertussen geloof ik er geen hout van.
Zou het dan niet waar kunnen zijn, dat iemand een woord van God gekregen heeft om door te geven? Vast wel! God heeft in het verleden wel vaker gesproken door mensen heen, met de opdracht om die woorden door te geven. De bijbel staat vol met dergelijke profetieën. Dus dan zal het nu ook nog steeds wel kunnen en ook vast wel gebeuren. Maar wat maakt mij dan zo wrevelig bij zo’n opmerking?
Allereerst is het de stelligheid waarmee een opmerking geclaimd wordt als Woord van God. Ik ben daar huiverig voor. De bijbel heeft namelijk ook verschillende voorbeelden van profeten die cláímden het woord van God te brengen en ondertussen vooral de mensen naar de mond praatten. Dus ik neem niet zomaar aan dat iemand anders een Woord van God voor mij heeft.
Ruimte voor emoties
Ten tweede is het de boodschap die doorgegeven wordt. Nou is dat wat lastig uit te leggen zonder voorbeelden te noemen. Maar iemand die ongewenst kinderloos is te vertellen dat ze alvast de kinderkamer gereed moet maken, omdat God dat doorgegeven heeft, vind ik bijzonder ongevoelig. Of te zeggen dat genezing al klaar staat, terwijl iemand de operaties nog moet ondergaan… Is dat echt wat iemand op een dergelijk moment het hardste nodig heeft?
Zou iemand op een dergelijk moment niet veel meer gebaat zijn bij het ontvangen van ruimte om verdrietig te zijn? Om zorgen en twijfels te uiten en woorden te mogen geven aan wat er in het hart omgaat? Al zou je maar samen stil zijn en zwijgen, om het leed dat je ziet, voelt, ervaart. En de vragen – waarom laat God dit toe? Waarom overkomt mij dit? – onbeantwoord te laten. Want wat weten wij kleine mensen eigenlijk van het mysterie van het leven en van de plannen van God die ons verstand ver te boven gaan?
Aanwezig zijn
Is het dan altijd verkeerd om een woord van God door te willen geven? Welnee! Natuurlijk niet. Het kan buitengewoon bemoedigend en troostend zijn. En de wetenschap dat God bij je is, ín het lijden, dóór je eigen lijden heen, kan heel veel kracht geven. Ik geloof alleen wel dat we er bijzonder voorzichtig in moeten zijn. Ook de vrienden van Job beweerden namens God te spreken, maar of hij daar nou zoveel aan had in zijn situatie…?
Pastoraal zijn is bovenal aanwezig zijn. Blijven daar waar anderen afhaken. De Naam van God is niet voor niets: Ik Ben. Zou dat ook voor ons geen opdracht zijn om als Hem te zijn en te doen? Er zijn, aanwezig zijn, beschikbaar zijn, kan zoveel meer doen dan woorden. Samen zwijgen en ruimte geven aan verdriet en vragen, is menselijker dan over de problemen heen praten of ze met vrome woorden wegvegen. Ook gelovige christenen kunnen veel leed meemaken. God belooft geen probleemloos leven voor wie in Hem gelooft. Wél een toekomst vol van hoop, zonder tranen en leed.
Van lijden naar Leven!
God gebruikt mensen om anderen te bereiken. Te troosten en te bemoedigen. Ja, dat geloof ik van harte. En soms worden dergelijke woorden inderdaad vooraf gegaan door de opmerking: “ik heb een Woord van God voor jou ontvangen”. Maar vaker gaat er niet zo’n opmerking aan vooraf. Maar je weet wel wanneer God die mensen wil gebruiken als je ziet en ervaart dat ze jóú zien en het beste voor jóú willen. Want God heeft het beste met zijn mensen voor ogen.
We leven toe naar Pasen. Als we het hebben over het lijden dat mensen in deze wereld kan treffen dan is de Stille Week of Goede Week voor Pasen een goed moment om daarbij stil te staan. Stil te staan bij ons grote Voorbeeld Jezus. Hij nam het lijden van de hele wereld op Zich. Hij liep er niet voor weg, Hij bagatelliseerde dat lijden niet. Hij zag het onder ogen en nam de consequenties daarvan ten volle voor zijn eigen rekening. Alleen dáárom is er hoop voor ons mensen. Alleen daarom is het een troost om te spreken van Gods nabijheid in het lijden van de mens vandaag. Omdat het niet bij dat lijden blijft. Nooit. Want na Goede Vrijdag kwam Pasen, een nieuw begin. Een toekomst vol van hoop ligt open voor iedereen die dat gelooft.
Als je dan een Woord van God wilt spreken, móét spreken, laat het dan dat zijn: wie Jezus heeft, heeft het Leven!
