Heb je gisteren ook meegedaan aan de jaarlijkse 2 minuten stilte tijdens dodenherdenking? Een goed gebruik, om te herdenken wie omkwamen. Om stil te staan bij wat onze vrijheid heeft gekost. En toch kan ik de laatste tijd het gevoel niet afschudden dat het niet genoeg is. Slechts 2 minuten stilte in ons drukke leven. Hoe kan dat de impact hebben die we nodig hebben? Het waren de woorden van spoken-wordartiest Amara van der Elst die na de stilte mijn hart binnenkwamen: “Niet wie harder schreeuwt, maar stiller denkt / Niet wie harder schreeuwt, maar stil herdenkt.”
Schreeuwend reflecteren
Er wordt veel geschreeuwd om ons heen. In Den Haag neemt men de tijd voor ruzies en onenigheid, debatten vol gebrek aan vertrouwen volgen elkaar op. Tijd voor reflectie op het eigen functioneren, want er zijn fouten gemaakt. En zonder daarop terug te zien, kun je er niet van leren. Het is ontzettend waar en tijd voor reflectie kan ik alleen maar toejuichen.
En toch! Het komt mij voor dat het reflecteren van onze leiders in deze maatschappij meer schreeuwend is dan zwijgend. Alsof het maken van je eigen punt belangrijker is dan recht te doen aan de werkelijkheid waarin wij leven. Mensen die getroffen zijn door onrecht, omdat zelfs de overheid hen niet wilde vertrouwen. Mensen getroffen door bureaucratie, omdat het meer gaat om cijfers en regels dan om ménsen en levens.
Pijnlijk besef van onrecht
Wij zijn jaarlijks 2 minuten stil. Gisteren hield ik mijn ogen niet droog bij de woorden in de herdenking in de Nieuwe Kerk. Bij de woorden van overlevenden die de beelden van toen nog altijd meedragen. Het leed dat wij mensen elkaar aandoen, het onrecht wat nog altijd op aarde aanwezig is en zoveel mensenlevens verwoest. Waar wij actief of passief onderdeel van zijn. Op kleine of grote schaal.
Die 2 minuten zijn we stil. Daarna wordt er weer geschreeuwd. De een nog harder dan de ander. Maar die stemmen die écht gehoord moeten worden, zijn vaak de stemmen die het zwijgen wordt opgelegd. Van hen die te vaak voor niets gesproken hebben, maar nooit werden gehoord. Die werden afgestraft wanneer ze hun mening deelden. Zij, die werden verstoten, omdat ze niet voldeden aan maatstaven die anderen hen oplegden. En nee, dan heb ik het niet alleen over de slachtoffers van oorlogsgeweld. Ik denk aan al die stille slachtoffers van privéoorlogen thuis. Ik denk aan mensen die gepest werden op school of op het werk. Of zij die op wat voor manier ook ‘anders’ zijn en door hun omgeving niet worden geaccepteerd.
Afdalen naar je hart in diepe stilte
Het is de échte stilte die daarmee confronteert. Het zwijgen na het schreeuwen, de stilte na de storm. Niet die paar minuten tussendoor, om vervolgens te doen wat we altijd deden. Afdalen naar je hart en ontdekken waar het in het leven écht om draait, vraagt om meer dan die 2 minuten stilte per jaar. Die stilte in je hart vind je alleen wanneer je haar de ruimte geeft. Stilte die ontstaat wanneer je alles even los durft laten, wanneer je afstand neemt van alles wat er móét. Stilte zonder plannen maken, zonder actief zoeken, praten, vragen en eisen van antwoorden.
Het is stilte zonder woorden waarin leven kan ontstaan. Door ruimte te geven aan de grote Regisseur en de illusie van je eigen controle te laten verdwijnen. Alleen in die stilte ontstaan antwoorden op vragen die je nog niet had gesteld. In die stilte vind je richting waar je niet naar zocht. Het is een stilte van ontspanning en van onrust, van weglopen en gevonden worden. Tijd nemen voor die stilte, ruimte geven aan die stilte, is ruimte geven aan het leven.
Waar het echt om gaat
Aan de andere kant van dat aandachtige zwijgen, is een gevoel van onvoorstelbare vrede. Daar is een doel, daar heeft het leven zin. Daar ligt de ontdekking dat de waarde van het leven niet ligt in de grootste mond of machtigste positie. Nee, de waarde van het leven is de fluistering, de kwetsbare schoonheid van leven in verbinding. Als onderdeel van een groter geheel. Deel van een kwetsbare en prachtige schepping, onderdeel van een gemeenschap van veelzijdig geschapen mensen, die allemaal hun ruimte nodig hebben om te zijn. Een heel klein radertje in het grootse plan van de Schepper. Het maakt klein, bescheiden. En tegelijk: zó groots, zó waardevol, dat jij daar onmisbaar en uniek onderdeel van mag zijn.
“Niet wie harder schreeuwt, maar stiller denkt…” Als politiek Den Haag en zoveel anderen willen blijven schreeuwen, laten we dan zelf beginnen met zwijgen, in de stilte. Ontdekken wat je leven werkelijk waarde geeft. Dan wordt het Bevrijdingsdag in je leven, omdat je de Vrede ervaart van leven in verbondenheid met de grote Regisseur.
Voor wie zelf de stilte wil ervaren, organiseer ik op 18 juni de eerste “Stilte Stappen”. Een stiltewandeling op vrijdagavond, wanneer de natuur zich klaar maakt voor de vallende nacht. De stilte in de natuur helpt op weg naar verstilling in je eigen hart.
Er is maar een beperkt aantal deelnemers mogelijk, dus wacht niet te lang met aanmelden!
