De zon schijnt door de inmiddels geelbruine bladeren. Bij elke windvlaag verandert het licht. Op de kale akker een paar meter verderop spelen drie reeën. Met gekke bokkesprongen rennen ze achter elkaar aan. Een vredig tafereel, zomaar midden op de dag. Dit wil ik vasthouden, hier wil ik blijven. Dit doe ik het liefst iedere dag. Maar waarom voel ik die behoefte zo sterk?
Geen verborgen agenda
Ik weet natuurlijk wel dat de natuur niet alleen maar vredig is. Een flinke storm kan erg verwoestend zijn en onder dieren is het vaak eten of gegeten worden. Natuur kan heel wreed zijn. En toch is het eerlijk en echt.
Wat ik hier in de natuur ervaar, ervaar ik ook tijdens mijn retraites in een klooster of als ik kampeer in de natuur. Het leven is hier eenvoudiger. De regels zijn duidelijk. Geen verborgen agenda, hier is alles en iedereen gericht op het leven en dat leven doorgeven. Zelfs in het sterven geeft de natuur het leven door.
Wat heb je echt nodig?
In ons menselijke bestaan twijfel ik daar wel eens aan. Het gaat bij ons ook wel over leven en overleven. Maar heel vaak gaat het nog meer over béter leven. Je leefomstandigheden verbeteren. Is dat dan niet legitiem? Heel vaak wel natuurlijk. Wanneer je in de kou zit, is het streven naar warmte essentieel om te kunnen leven. Dat zijn basisbehoeften.
Aan de andere kant vraag ik me af of het nu echt nodig is om meerdere tv’s en telefoons te hebben, massaal auto te rijden en onze keukens vol te stouwen met elektrische apparatuur. Kijk de apparaten in je huis maar na en vraag je eens af hoe hard je die werkelijk nodig hebt om te leven. Overigens geldt dit voor mijzelf net zo hoor!
We hebben het leven ingewikkeld gemaakt
We zitten midden in een energiecrisis. Zouden we allemaal (iets) van onze overbodige luxe opgeven, dan zou dat al heel wat energieverbruik schelen. Maar dat kost ons heel veel moeite en eigenlijk willen we dat niet. We zijn niet langer tevreden met de meest basale omstandigheden en verlangen naar meer. We hebben het leven te ingewikkeld gemaakt.
Dat leven gaat overigens wel gepaard met ingewikkelde regels en verwachtingen. Bijvoorbeeld over carrière maken of een huis kopen. Of over relaties en meedoen in de maatschappij. En die regels kunnen behoorlijk hardnekkig en verstikkend zijn. Hoe vaak merk jij dat jij je verontschuldigt en verantwoordt, omdat jij je schuldig voelt als je een keer ‘nee’ moet verkopen?
We hebben eten en onderdak
“Wij hebben voedsel en kleren, laten we daar tevreden mee zijn.”
Uit de Bijbel, 1 Timotheüs 6 vers 8 (NBV21)
In het klooster en in de natuur laat ik het ingewikkelde leven met alle verwachtingen en oordelen achter me. Terug naar de basis. Hier heb ik alles wat ik nodig heb. Mijn man attendeerde me onlangs op een tekst van Paulus: “Wij hebben voedsel en kleren, laten we daar tevreden mee zijn.”
Ik ben meestal niet zo snel tevreden. Ik stel hoge eisen aan mijzelf, anderen en het leven. En toch… ik ben het meest tevreden als ik het minste heb. Als ik alles wat me afleidt, wat overbodig is, overboord mag gooien. Als ik me mag terugtrekken in de natuur, in de stilte. Een dak boven mijn hoofd (al is het soms slechts een tent) en eten en kleding.
Alleen maar zijn
De natuur heeft geen oordeel, stelt geen eisen en heeft ook geen verwachtingen van mij. De broeders in het klooster ontvangen me gastvrij, zonder vragen. In beide situaties mag ik simpelweg ‘zijn’. Dat geeft me een ongelooflijk gevoel van vrijheid, rust, vrede.
Met veel bezit komt veel verantwoordelijkheid. En vaak willen mensen meer en meer en meer. Maar ik geloof dat minder juist meer tevreden maakt. Te vreden. Als in vredig.
En wat nou zo mooi is: wanneer je terug gaat naar de basis, ontdek je ook steeds meer wat er waardevol is in je leven en wat je wel wilt behouden. Vaak zijn dat niet de uiterlijke en materiele zaken van het leven, maar juist het ontastbare. Zoals liefde, verbinding, zingeving, schoonheid, God…
Terug naar de basis. Doe je mee?
Op Retraite
Zelf eens zo’n retraite uitproberen? Ga mee van 13-16 december naar Abdij Koningshoeven voor de vierdaagse retraite ‘Alleen maar Zijn’.