Het regent. Dat is niet voor het eerst de laatste weken. Daarom zit ik nu lekker droog binnen mijn blog te schrijven. Daar blijft het overigens niet bij, want als ik straks klaar ben met werken, trek ik mijn regenkleding aan en trek nog lekker even de natuur in. Voor een regenwandeling. Want alleen al het feit dat ik dan buiten ben, is voor mij genoeg.
Definitie van genoeg
Genoeg. De laatste tijd komt het woordje op verschillende manieren bij me binnen. Maar wat is dat eigenlijk, genoeg? Van Dale zegt het volgende: genoeg is ‘zoveel als nodig is = voldoende’ en ‘in voldoende mate’ als in ‘groot genoeg’. Daarnaast bestaat het afgeleide woord genoegen, wat meer raakt aan voldoening, genieten en tevredenheid. Je neemt er genoegen mee of je doet iemand een genoegen, een plezier.
Ik vind het interessant. Want ik vraag me af hoe vaak wij iets tegenwoordig nog genoeg vinden. Ja, als het gaat om ellende of ziekte of rampspoed, dan weten we het wel snel te zeggen: nou is het genoeg geweest! Meer kunnen we niet aan!
Streven naar meer
Tegelijkertijd streven we tegenwoordig vaak naar meer dan genoeg. Méér dan genoeg. Waarom eigenlijk? Waarom zou je meer eten in huis halen dan je nodig hebt? Wat maakt dat je groter wilt wonen, terwijl je nu al genoeg ruimte hebt? Hebben we écht nog meer spullen of nog bétere spullen nodig dan we nu hebben en gebruiken? En moeten die dan nieuw zijn of is tweedehands ook nog genoeg?
Als we geen genoegen nemen met genoeg, dan creëren we problemen. Ik denk dat we dat overal om ons heen inmiddels kunnen zien. We willen meer, maar dat meer gaat ten koste van het genoeg van de ander. Van mensen die dat méér niet kunnen betalen. Of doordat er tekorten ontstaan. Ik zie het ook terug in de natuur. Wij willen onze luxe niet inleveren en de natuur lijdt eronder. Door de uitstoot van stikstof en gassen. Doordat mensen wéér meer ruimte nodig hebben, meer water nodig hebben, meer luchtruim nodig hebben en de natuur maar weer moet wijken. Wandel gerust een keer met me mee als je er meer over wilt weten en met eigen ogen wilt zien wat de gevolgen van ons menselijke handelen zijn op de schepping.
Maakt overdaad gelukkiger?
Luxe is precies wat genoeg niet is. Het is overdaad, méér dan genoeg, we hebben het niet echt nodig. Als dat zo is, waarom hebben we het dan? Wat levert het ons op? Zijn mensen met meer luxe, meer comfort ook meer tevreden? Meer dankbaar? Gelukkiger?
Als je de kenners moet geloven, is dat niet zo. Mensen worden niet gelukkiger van luxe. En om de een of andere reden kunnen mensen met minder meer tevreden en dankbaar zijn voor wat ze wél hebben. Wanneer je meer hebt dan genoeg, kun je de neiging hebben om dat wat je werkelijk nodig hebt for granted te nemen. Als vanzelfsprekend. De tijd van tegenwoordig leert ons dat het helemaal niet vanzelfsprekend is. Schoon drinkwater? Nu nog wel, maar hoelang nog? En dan heb ik het alleen over Nederland, want voor heel veel andere landen en hun inwoners is het sowieso een tekort.
Teveel meeslepen
Overigens heb ik zelf ook veel meer dan genoeg. Meer boeken dan ik nodig heb bijvoorbeeld. Meer eten in huis dan strikt noodzakelijk. Kleding? Ik draag echt niet alles, dus ook niet per sé nodig. En er zijn meer dan genoeg zaken om van te dromen. Ook ik wil graag meer en beter, maar ik realiseer me ook steeds meer dat het helemaal niet altijd nodig is.
Als ik in de natuur ben, heb ik ook méér dan genoeg. Ik ontdekte laatst dat ik in mijn tas altijd spullen meedraag voor het geval dat… Terwijl ik ze eigenlijk nooit nodig heb. Ik ben voorbereid op regen én op zon. Op ongelukken die nooit gebeuren. En ik zorg dat ik meer dan voldoende eten bij me heb. Hoewel… meestal klopt dat tegenwoordig precies, omdat ik inmiddels wel weet hoeveel ik onderweg eet. Maar die tas die ik meesjouw is dus zwaarder dan strikt noodzakelijk. En dat voel je op een lange tocht echt wel.
Wat we zijn vergeten onderweg
Blijven streven naar meer dan genoeg komt volgens mij doordat we iets zijn vergeten onderweg. Namelijk om dankbaar te zijn voor wat we wél hebben. We maken ons zorgen over wat we missen. We vergelijken ons met anderen en willen niet onderdoen voor hen. En ik denk dat we ons eigenlijk behoorlijk leeg kunnen voelen. Ontevreden, niet voldaan.
Daarmee kom ik weer terug bij de betekenis die Van Dale geeft. Juist het afgeleide woord genoegen vind ik mooi: genoegen nemen met wat je hebt. Sta er nou eens elke dag even bij stil en wees dankbaar voor wat je hebt. Wees tevreden met genoeg. En ik ga nog een stap verder: geniet van genoeg.
Genieten van genoeg
Hoe dat eruit ziet? Ik zie mezelf straks genieten van mijn regenwandeling, want ik ben vrij, loop samen met een vriendin, heb verbinding en voel me dan volop mens. Hm, volgens mij is dat al méér dan ik nodig heb. Dus volop reden tot genieten.
Als ik in het klooster ben of kampeer in de natuur voel ik me meer dankbaar en tevreden. Terwijl ik dan meestal alleen datgene heb wat ik werkelijk nodig heb, niets meer. Nee, zelfs dát is niet waar, ook dan heb ik meer dan ik nodig heb, want ook mijn tent is luxer dan slechts een dak boven mijn hoofd. En mijn slaapmat en slaapzak en meer dan genoeg eten… Dan heb ik toch ook reden om meer dan dankbaar te zijn?
Hoe zou genieten van genoeg er voor jou uitzien?
Het ultieme genoeg
Komende week staat de Stille Week voor de deur. En ik vind het een mooi moment om juist die week nog wat meer stil te staan bij genoeg. Dat gaat twee kanten op: niet alleen in de positieve zin – ik heb genoeg spullen, eten enz. Ook een teveel aan werk of stress of druk, sociaal of anderszins, probeer ik de komende week los te laten. Want genoeg werk is ook genoeg, als in meer of minder werk heb je niet nodig. Genoeg afspraken in je agenda, verbinding met anderen en genoeg rust: dat wat je nodig hebt.
In de Stille Week vind ik het altijd passend om niet teveel afspraken te maken, zodat er ruimte is om juist die week toe te leven naar Goede Vrijdag en Pasen. Omdat het offer dat Jezus voor ons bracht met zijn leven en sterven het ultieme genoeg is. Genoeg: nodig voor ons en voor de schepping. Zodat wij ook mogen weten dat we in Gods ogen genoeg zijn. We hoeven niets meer of minder toe te voegen om meer of minder waard te zijn voor God.
Afscheid nemen van teveel en tekort
Laat je rugtas vol teveel de komende week maar achter aan de voet van het kruis. Een mooi moment om even bij stil te staan en daarna je weg lichter en met dankbaarheid te vervolgen. En mocht je nou een rugtas met tekorten hebben (dat kan natuurlijk óók), dan is datzelfde kruis een goede plek om die tas te laten vullen. En vreemd genoeg loop je dan óók verder met minder gewicht en meer dankbaarheid.
Ik wens je een goede Stille Week naar Pasen toe!
De gratis 40dagenkalender staat de komende week elke dag stil bij de dagen waarin we toeleven naar Pasen. Een mooi hulpmiddel om te bezinnen op je leven in deze tijd. Terug naar de basis, is het thema. Wil je nog meedoen? Dat kan. Meld je dan aan: deelnemen aan de 40dagenkalender.
