Volkomen mislukt in de ogen van de maatschappij

Ik ben mislukt. Niet zo’n klein beetje, maar werkelijk op vrijwel álle fronten! Ik voldoe niet aan standaard protocollen en pas ook niet binnen de onuitgesproken normen van deze maatschappij. Om te beginnen heb ik geen zwemdiploma en ben ik nog altijd bang voor water. Qua diploma’s is mijn leven sowieso meer een slagveld, waarop de uitdrukking “12 ambachten, 13 ongelukken” prima past. Mijn man en ik hebben geen kinderen, helaas, en toch zijn we niet ongelukkig. Terwijl mensen vinden dat we samen doodongelukkig zouden moeten zijn. Het ís eigenlijk ook raar, want ik ben in de ogen van de maatschappij overgevoelig. Dat is superlastig, voor de buitenwereld dan. En dan heb ik ook nog overgewicht, terwijl ik toch een goede conditie heb en veel meer wandel dan de gemiddelde Nederlander. En dit is nog maar het begin van mijn mislukkingen. Het lijkt me duidelijk: ik moet wel een hopeloos geval zijn!

Mislukt: niet voldaan aan de norm

Soms bekruipt me het gevoel dat je in Nederland vanaf je geboorte tot aan je sterven beoordeeld wordt op basis van vooraf vastgestelde protocollen. Al vroeg kunnen de seinen op rood staan, als je te lang onder het lineaire streepje van de gemiddelde ontwikkeling blijft hangen. Of op school, als je anders bent dan leerkrachten gewend zijn en ze geen raad met je weten omdat je niet past bij de aangeboden lesstof. Als er te veel of te weinig op je CV staat, val je af in de sollicitatieprocedure. En je komt op de zwarte lijst van de belastingdienst te staan, omdat… Ja, waarom? Maar wee je gebeente als je niet voldoet aan de gestelde norm: je bent simpelweg mislukt!

Als je altijd maar blijft vergelijken met de norm, de standaard, datgene wat je verwacht, dan wordt je keer op keer teleurgesteld. Want daar kan toch niemand aan voldoen? Het gaat me steeds meer tegenstaan. Ik vind het onmenselijk. Er wordt vooral gekeken naar cijfers en dat wat we afgesproken hebben. Maar de omstandigheden tellen niet meer mee. En dat is nu juist zo ontzettend raar. Want de protocollen zijn oorspronkelijk ontstaan om problemen vroegtijdig te signaleren en op tijd de juiste hulp te bieden. Dat kan nou juist zo waardevol zijn! Maar we nemen niet de tijd om te ontdekken waaróm iets of iemand afwijkt van de norm. Is het eigenlijk wel een probleem? Of is onze grote drang naar normaliteit en probleemloosheid juist de oorzaak waardoor heel veel mensen vastlopen in het leven? Ze moeten zich maar aanpassen. Ze moeten maar normaal worden.

Zie de mens!

Nee, ze zijn niet mislukt! Het meisje met een ontwikkelingsachterstand is een schatje en bijna altijd blij en tevreden, je móét wel dol op haar zijn. De jongen waar de school geen raad mee weet, is creatief, leergierig en slim en altijd voor anderen aan het zorgen. Als je even de tijd neemt met hem te praten, valt zijn humor je gelijk op. En mijn angst voor zwemmen komt niet doordat ik het niet kon, maar doordat mijn zwemjuf mij en mijn angst negeerde en mij in diep water dwong en daarmee mijn angst juist vergrootte. Zie de mens achter de cijfers, zie de mens met zijn of haar verhaal.

De grootste problemen ontstaan als mensen niet mogen zijn. Als je als mens niet gezien wordt. Niemand die naar je luistert en begrijpt wat er in je omgaat. En hoe jammer is dat? Want kijk eens naar de prachtige mensen die er op aarde rondlopen. De veelzijdigheid en de mogelijkheden. Juist doordat iedereen anders is, zouden we zoveel van elkaar kunnen leren én genieten!

De natuur haar gang laten gaan

Het gebeurt ook in de natuur. We willen alles veredelen en beter maken. Daardoor hebben we juist heel veel verloren. Tijdens mijn wandelingen zie ik dat de gemeente Veenendaal ruimte heeft gemaakt voor ‘onkruid’. Niet langer de strak gesnoeide hegjes langs de weg. Het ziet er prachtig uit! En wat valt me op? Vlinders, bijen en andere dieren maken gebruik van de natuurlijke omgeving van de berm. Ze leven op, omdat ze de ruimte krijgen.

Waarom willen we per sé alles ‘beter’ maken? Laat de natuur eens wat meer haar gang gaan. Oók in de ontwikkeling van mensen. En zie hoe prachtig en waardevol de hokjesloze mens is!

Oh ja, tenslotte: ik voel me niet langer mislukt. Eigenlijk was ik het ook nooit écht. Ik ben heel blij en tevreden met mijn leven. Dat kan alleen omdat ik ben gestopt met me aanpassen aan de verwachtingen van anderen. Ik heb nog nooit de gebaande wegen gekozen. Ik kies meestal niet de makkelijkste weg. Maar mijn zwerftochten door de soms weerbarstige natuur brengen me wel op onverwacht mooie plaatsen!

En jij? Als jij stopt met aanpassen aan verwachtingen van anderen, wat bloeit er dan bij jou op?