Donderdag 28 maart 2024
Een paar keer mocht ik het mee maken: de viering van Witte Donderdag in de Abdijkerk van Abdij OLV van Koningshoeven bijwoonde. En elke keer raakte het me: het ritueel van de voetwassing. Vader abt die op zijn knieën gaat en de voeten wast van de twaalf jongste (lees laatst ingetreden) broeders. Niet alleen worden de voeten gewássen, maar vervolgens ook gekust. Het lijkt een bijzonder ritueel, maar de betekenis is prachtig!
“Het was kort voor het pesachfeest. Jezus wist dat zijn tijd gekomen was en dat Hij uit de wereld terug zou keren naar de Vader. Hij had de mensen die Hem in de wereld toebehoorden lief, en zijn liefde voor hen zou tot het uiterste gaan.
Jezus en zijn leerlingen hielden een maaltijd. De duivel had intussen Judas, de zoon van Simon Iskariot, ertoe aangezet om Jezus uit te leveren. Jezus, die wist dat de Vader Hem alle macht had gegeven en dat Hij van God was gekomen en weer naar God terug zou gaan, stond tijdens de maaltijd op. Hij legde zijn bovenkleed af, sloeg een linnen doek om en goot water in een waskom. Hij begon de voeten van zijn leerlingen te wassen, en droogde ze af met de doek die Hij omgeslagen had.
Toen Hij bij Simon Petrus kwam, zei deze: ‘U wilt toch niet mijn voeten wassen, Heer?’
Jezus antwoordde: ‘Wat Ik doe, begrijp je nu nog niet, maar later zul je het wel begrijpen.’
‘O nee,’ zei Petrus, ‘míjn voeten zult U niet wassen, nooit!’
Jezus zei: ‘Als Ik ze niet mag wassen, kun je niet bij Mij horen.’
‘Dan niet alleen mijn voeten, Heer,’ antwoordde Simon Petrus, ‘maar ook mijn handen en mijn hoofd!’
Hierop zei Jezus: ‘Wie gebaad heeft hoeft alleen nog zijn voeten te wassen, hij is al helemaal rein. Jullie zijn dus rein – maar niet allemaal.’
Hij wist namelijk wie Hem zou uitleveren, daarom zei Hij dat ze niet allemaal rein waren.
Toen Hij hun voeten gewassen had, deed Hij zijn bovenkleed aan en ging weer naar zijn plaats. ‘Begrijpen jullie wat Ik gedaan heb?’ vroeg Hij. ‘Jullie zeggen altijd “meester” en “Heer” tegen Mij, en terecht, want dat ben Ik ook. Als Ik, jullie Heer en jullie meester, je voeten gewassen heb, moet je ook elkaars voeten wassen. Ik heb een voorbeeld gegeven; wat Ik voor jullie heb gedaan, moeten jullie ook doen.’”
Johannes 13 vers 1 – 15 (NBV21)
Het is de laatste avond waarop de leerlingen met Jezus bijeen zijn en vlak voor Jezus’ gevangen genomen zal worden. Voeten wassen aan het begin van een maaltijd was helemaal niet zo vreemd. Het was een gebruik van gastvrijheid. Maar dat Jezus zelf zich vernedert, op z’n knieën gaat, dat gaat Petrus te ver. Dat het offer van Jezus nog véél verder gaat, beseft hij dan nog niet.
In de katholieke kerk wordt naast de voetwassing ook de instelling van de eucharistie herdacht tijdens Witte Donderdag. Ook veel protestantse kerken vieren tegenwoordig juist op Witte Donderdag het Heilig Avondmaal.
Na de viering van de eucharistie, wordt het heilig sacrament (waarin men gelooft dat Jezus Christus zelf aanwezig is) in processie naar het zijaltaar gebracht. Vanaf dat moment kan er op die plek gewaakt worden.
Om over na te denken
Over de voetwassing: hoe zou jij het vinden als Jezus jóúw voeten zou wassen?
En andersom? Zou jij een ander de voeten willen wassen?
Dienstbaar zijn en dienstbaarheid ontvangen, het kan beide heel moeilijk zijn. Hoe sta jij daar in?
Waken met Jezus: Het is nu écht begonnen. Het laatste avondmaal is geweest, Jezus trekt met zijn leerlingen naar de hof van Getsemané. Je voelt de spanning in de lucht hangen.
Waken met Jezus, wachtend op wat er staat te gebeuren. Het is een plechtig, haast heilig moment. Maar zeker de moeite waard om bewust te beleven. Waar je ook bent, vandaag, vanavond: waak je mee?